Lotin alifbosida
Masjidi Haromda qon to`kkan Juhaymon al-Utaybiy degan badbaxt kim?
Bu voqea 1400 hijriy yilning muharram oyining ilk tonggida 1979 yilning 20 noyabrida, hali hojilar Makkai mukarramadan haj qilib bo`lib, chiqib ketmagan vaqtda sodir bo`lgan. Juhaymon al-Utaybiy (1936-1980) degan badbaxtning boshchiligida ikki yuzdan ortiq bebaxt kaslar: “Imom Mahdiy chiqdi va biz bilan birgadir!”, deb turib Ka`batulloh joylashgan Masjidi haromni egallab olib, erkak, ayol va bolalardan iborat hoji musulmonlarni garovga olib, ushbu tabarruk joyni begunoh mo«min-musulmonlarning qoniga to`ldirganlar.
Ushbu badbaxt kimsalar 1979 yil 20 noyabr tongida janoza olib kirayapmiz, deb, tobutlarga qurol-aslahalar solib, Masjidi haromga kirib keladilar. Masjidi haromning o`rtasiga imomning oldiga kelib, ushbu Juhaymon al-Utaybiy degan nokas o`zining quroldoshi va kuyovi Muhammad ibn Abdulloh al-Qahtoniyni kutilayotgan Mahdiy deb e`lon qilib, unga bay`at qilganini e`lon qiladi. Namozxonlar bomdod namozidan so`ng uning hamtovoqlarining “Allohu akbar! Mahdiy chiqdi!”, degan baqiriqlarini eshitib hayron qolganlar. Shundan so`ng tobutlardan qurol-aslahalarini chiqarib, Masjidi harom eshiklarini yopadilar, masjiddagi namozxonlarni garovga oladilar. Juhaymonning odamlari Masjidi haromda katta olov yoqib tashqaridagilarni qo`rqitadilar. Jamoat namozi va tavof ibodatlari to`xtab qoladi. Masjidi harom juda katta zarar ko`radi. Ular o`sha davrdagi Saudiya qirolini ham kofirga chiqarib, butun dunyoni kofiriston deb e`lon qiladilar va butun dunyoni o`zlarining tasavvuridagi islom diyoriga aylantirishni aytadilar. Shu vaqtning o`zida Juhaymonning Saudiya ichida va boshqa islom yurtlariga ketgan boshqa tarafdorlari uning maktub va chaqiriqlarini – varaqa tarzida hamma yoqda tarqata boshlaganlar.
Eng qiyin joyi, hukumat askarlari u yerga kirishga kuch topolmaydilar, ya`ni, Masjidi haromda fasod ish qilishdan va garovga olinganlarni o`ldirib qo`yishdan qo`rqadilar.
Ming taassuflar bo`lsinki, bu voqea ikki hafta cho`ziladi. 1400 hijriyning 14 muharramida 1979 yilning 4 dekabrida hukumat aksarlari hujum qilishga majbur bo`ladilar. Kechga yaqin Masjidi haromni tozalashga muvaffaq bo`ladilar: garovdagilar ozod qilinadi, qotillar qo`lga olinadi, terrorchilar tor-mor qilinadi. Rasmiy ma`lumotga ko`ra, 255 ta namozxonlar o`ldirilgan, 560 kishi yaralangan (ba`zi manbalarda bundan ham ko`proq ko`rsatiladi). 28 nafar terrorchi o`ldiriladi, 61 nafar terrorchi qo`lga olinadi.
Juhaymon al-Utaybiy kim? U Juhaymon ibn Muhammad ibn Yusuf al-Utaybiy bo`lib, Saudiyada 18 yil davomida askarlikda xizmat qilgan. So`ng Makkai mukarramadagi “Umm ul-quro” universitetida, so`ng Madinai munavvaradagi Islom Universitetida o`qigan. U Saudiya muftiysi Abdulaziz Ibn Bozning shogirdi Muhammad ibn Abdulloh al-Qahtoniyni Mahdiy deb e`lon qilib, Makkai Mukarramada, Harami sharifda, Masjidi Haromda buzg`unchilik qilgan. Bu ikki shaxs davlatlarni kofiriston deyishda, o`zlariga ergashganlardan boshqalarni kofir deyishda hamfikr edilar. Bu ikki shaxs Madinadagi kichik masjidlarda o`z g`oyalarini tarqata boshlaydilar. Ularga ayrim aqlsiz, dunyoqarashi tor yoshlar qo`shila boshlaydi. Hatto ularning soni mingdan ham oshib ketgan edi. Juhaymon al-Utaybiy mavjud tuzumni kofir tuzumi deb, unga qarshi jihod qilish kerak va xalifalik tuzish lozim, deb da`vo qila boshlagan. Zotan, bu singari nokaslarning barchasining eng birinchi iddiolari ham shu: davlatlarni kofirga chiqarishadi va u davlat o`z yurti bo`lsa-da unga qarshi jihod qilishni aytishadi. Juhaymon al-Utaybiy qo`lga olingandan so`ng o`zining fikrlari va dunyoqarashi shakllanishida Saudiya muftiysi Ibn Boz, vahhobiylarning muhaddisi Nosir Alboniy, ularning katta ulamosi Muqbil al-Vodi`iy va Bade`uddin as-Sindiy kabilar ta`sir qilganini tan olgan va baralla aytgan edi. Ana shu voqea sabab bo`lib, o`sha yiliyoq Saudiya hukumati Muqbil al-Vodi`iy va Bade`uddin as-Sindiyni mamlakatdan badarg`a qiladi. Juhaymon tarafdorlariga eng ko`p ta`sir o`tkazgan kimsa Ibn Bozning katta shogirdi Abu Bakr al-Jazoiriy bo`lganligi ma`lum. Kuvaytda nashr qilingan Juhaymonning risolalarida ham u bot-bot tilga olingan edi.
Xullas, bugungi kunning jihodchi va terorchi jamoalari ana shu Juhaymon al-Utaybiy izdoshlari hisoblanadi. Hozir ham hech shak-shubha yo`qki, Juhaymon al-Utaybiyni va uning bugungi izdoshlarini tayyorlaganlar salafiy-vahhobiylarning o`zlari bo`lib, ularning fikrlari mana shu Ibn Boz, Muqbil al-Vido`iy, Nosir Alboniy singari ulamolari tomonidan shakllangandir. Zotan, ularning fikrlaridan ta`sirlanganlar hozirgi davrimizda Masjidi nabaviyda ham portlatishdan qaytishmadi.
Bugungi kunda Juhaymon al-Utaybiyni shahid deb ko`klarga ko`taradiganlar ham bor. Biroq, uning qilmishi ming yilardan beri gunoh sanalib kelgan, butun dunyo musulmonlari va insofli odamlari tomonidan qoralangan ishdir. Binobarin, unga o`xshab qolishdan, u singari davlatlarni kofir deb, jihod kabi islomiy amalni niqob qilib olib, yer yuzida va muqaddas makonlarda buzg`unchilik qilishdan, o`z Vatani va tug`ilib-o`sgan makoniga qarshi qurol ko`tarishdan saqlanish kerak. Alloh taolo o`zi panoh bersin! Juhaymon al-Utaybiy izdoshlari bo`lmish yangi xavorijlardan va ularga qo`shilib qolishdan Alloh asrasin!
Hamidulloh Beruniy.
Бу воқеа 1400 ҳижрий йилнинг муҳаррам ойининг илк тонггида 1979 йилнинг 20 ноябрида, ҳали ҳожилар Маккаи мукаррамадан ҳаж қилиб бўлиб, чиқиб кетмаган вақтда содир бўлган. Жуҳаймон ал-Утайбий (1936-1980) деган бадбахтнинг бошчилигида икки юздан ортиқ бебахт каслар: “Имом Маҳдий чиқди ва биз билан биргадир!”, деб туриб Каъбатуллоҳ жойлашган Масжиди ҳаромни эгаллаб олиб, эркак, аёл ва болалардан иборат ҳожи мусулмонларни гаровга олиб, ушбу табаррук жойни бегуноҳ мўъмин-мусулмонларнинг қонига тўлдирганлар.
Ушбу бадбахт кимсалар 1979 йил 20 ноябрь тонгида жаноза олиб кираяпмиз, деб, тобутларга қурол-аслаҳалар солиб, Масжиди ҳаромга кириб келадилар. Масжиди ҳаромнинг ўртасига имомнинг олдига келиб, ушбу Жуҳаймон ал-Утайбий деган нокас ўзининг қуролдоши ва куёви Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ал-Қаҳтонийни кутилаётган Маҳдий деб эълон қилиб, унга байъат қилганини эълон қилади. Намозхонлар бомдод намозидан сўнг унинг ҳамтовоқларининг “Аллоҳу акбар! Маҳдий чиқди!”, деган бақириқларини эшитиб ҳайрон қолганлар. Шундан сўнг тобутлардан қурол-аслаҳаларини чиқариб, Масжиди ҳаром эшикларини ёпадилар, масжиддаги намозхонларни гаровга оладилар. Жуҳаймоннинг одамлари Масжиди ҳаромда катта олов ёқиб ташқаридагиларни қўрқитадилар. Жамоат намози ва тавоф ибодатлари тўхтаб қолади. Масжиди ҳаром жуда катта зарар кўради. Улар ўша даврдаги Саудия қиролини ҳам кофирга чиқариб, бутун дунёни кофиристон деб эълон қиладилар ва бутун дунёни ўзларининг тасаввуридаги ислом диёрига айлантиришни айтадилар. Шу вақтнинг ўзида Жуҳаймоннинг Саудия ичида ва бошқа ислом юртларига кетган бошқа тарафдорлари унинг мактуб ва чақириқларини – варақа тарзида ҳамма ёқда тарқата бошлаганлар.
Энг қийин жойи, ҳукумат аскарлари у ерга киришга куч тополмайдилар, яъни, Масжиди ҳаромда фасод иш қилишдан ва гаровга олинганларни ўлдириб қўйишдан қўрқадилар.
Минг таассуфлар бўлсинки, бу воқеа икки ҳафта чўзилади. 1400 ҳижрийнинг 14 муҳаррамида 1979 йилнинг 4 декабрида ҳукумат аксарлари ҳужум қилишга мажбур бўладилар. Кечга яқин Масжиди ҳаромни тозалашга муваффақ бўладилар: гаровдагилар озод қилинади, қотиллар қўлга олинади, террорчилар тор-мор қилинади. Расмий маълумотга кўра, 255 та намозхонлар ўлдирилган, 560 киши яраланган (баъзи манбаларда бундан ҳам кўпроқ кўрсатилади). 28 нафар террорчи ўлдирилади, 61 нафар террорчи қўлга олинади.
Жуҳаймон ал-Утайбий ким? У Жуҳаймон ибн Муҳаммад ибн Юсуф ал-Утайбий бўлиб, Саудияда 18 йил давомида аскарликда хизмат қилган.Сўнг Маккаи мукаррамадаги “Умм ул-қуро” университетида, сўнг Мадинаи мунавварадаги Ислом Университетида ўқиган.
У Саудия муфтийси Абдулазиз Ибн Бознинг шогирди Муҳаммад ибн Абдуллоҳ ал-Қаҳтонийни Маҳдий деб эълон қилиб, Маккаи Мукаррамада, Ҳарами шарифда, Масжиди Ҳаромда бузғунчилик қилган. Бу икки шахс давлатларни кофиристон дейишда, ўзларига эргашганлардан бошқаларни кофир дейишда ҳамфикр эдилар. Бу икки шахс Мадинадаги кичик масжидларда ўз ғояларини тарқата бошлайдилар. Уларга айрим ақлсиз, дунёқараши тор ёшлар қўшила бошлайди. Ҳатто уларнинг сони мингдан ҳам ошиб кетган эди. Жуҳаймон ал-Утайбий мавжуд тузумни кофир тузуми деб, унга қарши жиҳод қилиш керак ва халифалик тузиш лозим, деб даъво қила бошлаган. Зотан, бу сингари нокасларнинг барчасининг энг биринчи иддиолари ҳам шу: давлатларни кофирга чиқаришади ва у давлат ўз юрти бўлса-да унга қарши жиҳод қилишни айтишади. Жуҳаймон ал-Утайбий қўлга олингандан сўнг ўзининг фикрлари ва дунёқараши шаклланишида Саудия муфтийси Ибн Боз, ваҳҳобийларнинг муҳаддиси Носир Албоний, уларнинг катта уламоси Муқбил ал-Водиъий ва Бадеъуддин ас-Синдий кабилар таъсир қилганини тан олган ва баралла айтган эди. Ана шу воқеа сабаб бўлиб, ўша йилиёқ Саудия ҳукумати Муқбил ал-Водиъий ва Бадеъуддин ас-Синдийни мамлакатдан бадарға қилади. Жуҳаймон тарафдорларига энг кўп таъсир ўтказган кимса Ибн Бознинг катта шогирди Абу Бакр ал-Жазоирий бўлганлиги маълум. Кувайтда нашр қилинган Жуҳаймоннинг рисолаларида ҳам у бот-бот тилга олинган эди.
Хуллас, бугунги куннинг жиҳодчи ва терорчи жамоалари ана шу Жуҳаймон ал-Утайбий издошлари ҳисобланади. Ҳозир ҳам ҳеч шак-шубҳа йўқки, Жуҳаймон ал-Утайбийни ва унинг бугунги издошларини тайёрлаганлар салафий-ваҳҳобийларнинг ўзлари бўлиб, уларнинг фикрлари мана шу Ибн Боз, Муқбил ал-Видоъий, Носир Албоний сингари уламолари томонидан шакллангандир. Зотан, уларнинг фикрларидан таъсирланганлар ҳозирги давримизда Масжиди набавийда ҳам портлатишдан қайтишмади.
Бугунги кунда Жуҳаймон ал-Утайбийни шаҳид деб кўкларга кўтарадиганлар ҳам бор. Бироқ, унинг қилмиши минг йилардан бери гуноҳ саналиб келган, бутун дунё мусулмонлари ва инсофли одамлари томонидан қораланган ишдир. Бинобарин, унга ўхшаб қолишдан, у сингари давлатларни кофир деб, жиҳод каби исломий амални ниқоб қилиб олиб, ер юзида ва муқаддас маконларда бузғунчилик қилишдан, ўз Ватани ва туғилиб-ўсган маконига қарши қурол кўтаришдан сақланиш керак. Аллоҳ таоло ўзи паноҳ берсин! Жуҳаймон ал-Утайбий издошлари бўлмиш янги хаворижлардан ва уларга қўшилиб қолишдан Аллоҳ асрасин!
Ҳамидуллоҳ Беруний.